โครงการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีเสมือนจริง

    การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีในศตวรรษที่ 21 ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจโลกอย่างรวดเร็ว ยุคดิจิทัล 4.0 ได้ขยายพรมแดนทางเทคโนโลยีจากอินเทอร์เน็ตแบบเดิมไปสู่ Metaverse หรือ “จักรวาลนฤมิต” ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมเสมือนที่ช่วยเชื่อมต่อผู้คนผ่านเทคโนโลยี VR, AR, AI, Blockchain และเครือข่ายความเร็วสูง

   จากรายงานของการ์ทเนอร์ (Gartner) คาดการณ์ว่า ภายในปี 2026 ประชากรทั่วโลก 25%จะใช้เวลาในโลกเสมือนเพื่อการศึกษา การทำงาน และความบันเทิงเฉลี่ย 1 ชั่วโมงต่อวัน นอกจากนี้ UNICEF ยังชี้ให้เห็นว่า การระบาดของโควิด-19 ได้สร้างผลกระทบต่อการเรียนรู้ของนักเรียนทั่วโลกถึง 91% ซึ่งเป็นตัวเร่งให้การเรียนรู้ผ่านระบบดิจิทัลมีความสำคัญมากยิ่งขึ้น

    ในมุมมองของภาคการศึกษาเทคโนโลยีเสมือนจริง ถือเป็นนวัตกรรมที่สามารถเปลี่ยนโฉมวิธีการเรียนการสอน โดยช่วยสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่สมจริงและเสริมสร้างทักษะสำคัญ เช่น การแก้ปัญหา ความคิดสร้างสรรค์ และการทำงานร่วมกัน ครูสามารถใช้เทคโนโลยี AI เพื่อปรับเนื้อหาให้เหมาะสมกับผู้เรียน และใช้ VR หรือ AR เพื่อจำลองสถานการณ์เสมือนจริงในวิชาต่าง ๆ เช่น วิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ หรือการสำรวจอวกาศ

    นอกจากนี้ยังมีเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ก้าวหน้าจนกลายเป็นเครื่องมือที่มีบทบาทสำคัญในหลายด้าน การนำ AI มาประยุกต์ใช้ในการศึกษาเพื่อออกแบบการเรียนการสอน วัดผลการเรียนรู้ และส่งเสริมการเรียนรู้จึงนับว่าเป็นการพัฒนาแนวทางการศึกษาให้มีความแม่นยำและเหมาะสมยิ่งขึ้น ทั้งนี้ AI ช่วยให้การศึกษามีประสิทธิภาพสูงขึ้นผ่านวิธีการหลักๆ ดังนี้

การออกแบบแผนการสอนที่แม่นยำและเฉพาะตัว
    AI ช่วยประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลการเรียนรู้ของนักเรียนแต่ละคน ทำให้สามารถออกแบบแผนการสอนที่ตรงตามความต้องการและความสามารถของแต่ละบุคคล เช่น การแนะนำเนื้อหาหรือกิจกรรมการเรียนที่เหมาะสมกับระดับความเข้าใจและความถนัดของนักเรียน การปรับเนื้อหาในชั้นเรียนโดยอัตโนมัติ (Adaptive Learning) ช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ส่งเสริมให้ครูและนักเรียนสามารถเลือกใช้เนื้อหาที่เหมาะสมและได้ประโยชน์สูงสุด

การออกแบบการสอนที่ตอบสนองต่อการเรียนรู้หลากหลาย
     ด้วยการนำ AI มาช่วยในการออกแบบกิจกรรมการสอน สามารถสร้างการเรียนรู้ที่มีความหลากหลายและน่าสนใจ เช่น การใช้ AI ในการสร้างสื่อเสมือนจริง (VR) หรือการจำลองสถานการณ์ในโลกเสมือนจริง (Metaverse) เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกทักษะในสภาพแวดล้อมที่สมจริง การออกแบบกิจกรรมการเรียนแบบโต้ตอบในโลกเสมือนช่วยให้การสอนมีความน่าสนใจและเพิ่มโอกาสในการเรียนรู้ที่ลึกซึ้งขึ้น

การวัดผลการเรียนรู้และประเมินผลที่เป็นรูปธรรม
  AI สามารถวิเคราะห์และวัดผลการเรียนรู้ได้อย่างแม่นยำและเป็นรายบุคคล ไม่ว่าจะเป็นการทดสอบความรู้ การวิเคราะห์พฤติกรรมการเรียน หรือการติดตามความก้าวหน้าของนักเรียน การใช้ AI ช่วยให้ครูได้รับข้อมูลวิเคราะห์การเรียนรู้แบบทันที (Real-time Analytics) และสามารถประเมินผลได้อย่างตรงจุด ครูจึงสามารถปรับปรุงการสอนตามความต้องการของนักเรียนในแต่ละช่วงเวลาได้อย่างเหมาะสม

การส่งเสริมการเรียนรู้ผ่านคำแนะนำเฉพาะตัว
   AI สามารถแนะนำทรัพยากรการเรียนรู้เพิ่มเติมและกิจกรรมที่สอดคล้องกับความต้องการของนักเรียน เช่น การแนะนำวิดีโอ บทความ หรือเกมการเรียนรู้ที่ตรงกับระดับความรู้และความถนัดของแต่ละคน การให้คำแนะนำเฉพาะตัวช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพสูงสุด และยังสร้างแรงจูงใจให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง

ด้วยเหตุนี้ การนำ AI เข้ามาประยุกต์ใช้ในการศึกษาไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้ แต่ยังส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับศักยภาพและเป้าหมายเฉพาะของผู้เรียน ส่งผลให้นักเรียนสามารถพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับโลกในอนาคตได้อย่างเต็มที่